ỨNG DỤNG KỸ THUẬT CHIẾU XẠ TIA GAMMA, NGUỒN Co60 CÓ HOẠT ĐỘ 236 Ci, TRONG TẠO GIỐNG LÚA CHẤT LƯỢNG CAO PHỤC VỤ NỘI TIÊU VÀ XUẤT KHẨU
Gây đột biến là một trong những phương pháp thực nghiệm được áp dụng rộng rãi trên thế giới. Chọn giống đột biến đã góp phần đáng kể vào sản xuất lương thực tại Việt Nam. Trong nghiên cứu này, hạt khô và hạt ướt của giống lúa ST5 được xử lý chiếu xạ bằng tia gamma (Co60) có hoạt độ 236Ci ở các liều chiếu xạ: 150, 200, 250, 300, 350, 400, 450 và 500 Gy. Kết quả nghiên cứu cho thấy, liều chiếu xạ 300 và 350 Gy với hạt khô; 200 và 250 Gy với hạt ướt cho tần số biến dị cao với nhiều biến dị có ý nghĩa trong chọn giống hơn so với các liều chiếu xạ khác. Ở thế hệ M6, chọn được 3 dòng chất lượng tương đương hoặc hơn giống gốc (cơm mềm, mùi thơm và dẻo vừa phải, độ trắng trong cao, hàm lượng amylose thấp, dưới 16%), cải tiến năng suất (năng suất vượt giống gốc 37%) và thời gian sinh trưởng (TGST) ngắn hơn đối chứng 11 - 12 ngày trong vụ Mùa. Giải trình tự hệ gen của hai dòng lúa đột biến S3 và S4 cho thấy đã xuất hiện nhiều biến thể khác nhau khi so với hệ gen của giống gốc ST5.
Application of gamma irradiation technique with 236 Ci active source in high quality rice breeding for domestic consumption and export
Mutagenesis is one of the experimental methods widely applied in the world. Mutation breeding has contributed significantly to food production in Vietnam. In this study, dry and wet seeds of the ST5 rice variety were irradiated by gamma rays (Co60) with activity of 236 Ci at doses: 150, 200, 250, 300, 350, 400, 450 and 500 Gy. The results showed that there were higher variation frequencies and more significant variations at the doses of 300 Gy and 350 Gy irridiated on dry seeds, 200 Gy and 250 Gy irradiated on wet seeds compared to the other irradiated doses. In M6 generation, three mutant lines were selected with the quality was equivalent or higher than the original variety (soft rice, light aroma, moderate stickiness, high whiteness, and low amylose content, below 16%), improved yield (37% higher than the original variety) and growth duration was 11 - 12 days shorter than the control in the Summer-Autumn crop. Genome sequencing of S3 and S4 mutant lines showed that many different variations appeared when compared to the genome sequence of the original variety ST5.
