Tóm tắt
Nguồn vật liệu gen kháng đa dạng kết hợp với chỉ thị phân tử liên kết chặt với các gen kháng là công cụ hữu hiệu hỗ trợ chọn tạo giống lúa kháng bệnh đạo ôn. Trong nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng các nòi nấm đạo ôn đang phổ biến tại các tỉnh phía Bắc (12 nòi) đánh giá tính kháng cho các dòng đẳng gen. Kết quả đã xác định được các gen Pi1, Pi7(t), Pi9, Pik, Pik-h, Pik-m, Pik-p, Pish, Pita, Pita-2 và Piz-5 thể hiện tính kháng hữu hiệu. Trong số 16 chỉ thị sử dụng đánh giá mức độ đa hình giữa giống mang các gen kháng này và giống canh tác, năm chỉ thị SSR cho đa hình phân biệt có thể sử dụng làm công cụ hỗ trợ cho công tác chọn tạo giống (RM527, RM206, RM224, RM1337, RM7102). Các gen kháng này đã được lai chuyển vào giống lúa canh tác BC15 tạo ra 5 dòng triển vọng D2.1, D2.9, D3.2, D3.5, D3.8 mang các gen kháng tương ứng Pita, Pita2, Pik-h, Piz5 và Pi1. Các dòng triển vọng có đặc điểm nông sinh học quý như tiềm năng năng suất cao (66,9 - 71,6 tạ/ha), chất lượng tốt (amylose từ 16,8 - 17,8%), kháng bệnh đạo ôn qua lây nhiễm nhân tạo (điểm 0 - 5). Đây là nguồn vật liệu có nhiều triển vọng cho công tác chọn tạo giống lúa mới kháng bệnh đạo ôn trong tương lai.